นิทานตัวอย่างการใช้วิธีการออกแบบการบริการ
ตอนที่ 2: ลุงป้าน้าอาแห่งบ้านดงมะหวด

บ้านดงมะหวดแห่งนี้มีตำนานเล่าว่าในสมัยโบราณบริเวณนี้เคยมีต้นมะหวดอยู่จำนวนมาก เป็นแหล่งผลิตสมุนไพรของชาวบ้าน แต่ยังไม่มีใครเคยเห็นต้นมะหวดในชุมชนนี้มานานแล้ว

บ้านดงมะหวดเคยเป็นแหล่งการค้าที่ค่อนข้างครึกครื้น ในสมัยที่เคยมีท่ารถโดยสารขนส่งมาตั้งอยู่บริเวณใกล้ชุมชน แต่หลังจากที่ทางการได้ย้ายท่ารถไปไว้ที่อื่น พื้นที่บริเวณนี้ก็เงียบเหงาซบเซาลงไปมาก ห้องแถวร้านค้าที่เคยสร้างมาเพื่อรองรับนักเดินทางต่างถิ่นที่มาเปลี่ยนรถก็เริ่มปิดตัวกันไป คนหนุ่มคนสาวรุ่นใหม่ก็เริ่มออกไปเรียน ไปหางานทำในเมือง คนส่วนมากที่อาศัยอยู่ในชุมชนก็คือกลุ่มผู้สูงอายุที่มีความผูกพันกับสถานที่นี้มานาน และยังไม่อยากย้ายไปอยู่กับลูกหลานที่ชุมชนอื่น

ในเวลาว่างกลุ่มชาวบ้านก็มักจะมารวมตัวกันนั่งคุยเรื่องความหลังที่ตลาดเก่า ที่ตั้งอยู่กลางหมู่บ้าน พวกเขามีเป้าหมายร่วมกันคืออยากจัดกิจกรรมอะไรก็ได้เพื่อสร้างสีสันให้กับย่านนี้อีกครั้ง ชาวบ้านเคยลองจัดถนนคนเดินมาบ้างแล้ว บางครั้งก็ถึงกับเชิญท่านผู้ว่าฯมาเป็นประธานเปิดงาน ช่วยกันประชาสัมพันธ์ไปทั่วจังหวัด แต่ผลก็ยังไม่ค่อยประสบความสำเร็จมากนัก โดยเฉพาะทางด้านเศรษฐกิจชุมชน เนื่องจากคนที่เข้าไปเดินก็คือมักเป็นคนในชุมชนเอง กับเพื่อนบ้านละแวกใกล้เคียงที่แวะไปเดินเล่นเท่านั้น ไม่ถึงกับมีการจับจ่ายอะไรที่มากพอที่จะเห็นว่าการจัดกิจกรรมเช่นนี้ จะสามารถกระตุ้นเศรษฐกิจและความรุ่งเรืองให้คืนกลับมาสู่หมู่บ้านได้เท่าที่ควร

ณ ตลาดเก่ากลางหมู่บ้าน

กลุ่มผู้สูงอายุแห่งชุมชนบ้านดงมะหวด ได้นัดกันมาพูดคุยกันถึงเรื่องเศรษฐกิจที่ฝืดเคืองขึ้นเรื่อยๆ และความเหงาในวัยชราของพวกตน โดยวาระการนั่งคุยกันในวันนี้พวกเขาเริ่มจากการค่อยๆช่วยกันเรียบเรียงปัญหา ความต้องการ โอกาส ของบ้านดงมะหวด ว่าจะสามารถทำให้เศรษฐกิจดีขึ้นและมีนักท่องเที่ยวแวะเข้ามาเหมือนสมัยที่ยังมีท่ารถโดยสารทำการอยู่บริเวณนั้นกันได้อย่างไรกันบ้าง

ซึ่งบทสนทนาส่วนมากก็จะเป็นการรำพึงรำพัน พูดคุยเรื่องอดีตอันงดงามของชุมชนเสียมากกว่า
เช่น

“โหย ฉันยังจำได้เลย สมัยก่อนนะ ตื่นเช้ามาคนมารอซื้อไก่ย่างหน้าร้านฉันเต็มไปหมดเลย”

“ช่าย ช่าย ร้านหนังสือของข้านะ หนังสือพิมพ์ขายหมดเกลี้ยงตั้งแต่สายๆแล้ว”

“สมัยฉันยังหนุ่มๆนะ มองไปทางไหนมีแต่ความรุ่งเรืองรออยู่ตรงหน้า”

“ฉันอยากเห็นความเจ๋งในอดีตกลับคืนมาสู่หมู่บ้านเราจังเลย”

“สมัยก่อนนะ แค่ท้องฟ้า ยังสวยกว่าสมัยนี้เลย…”

หลังจากพูดคุยเรื่องอดีตอันสวยงามกันอยู่ครู่ใหญ่
ป้าทับทิม เจ้าของร้านน้ำแข็งใส นึกขึ้นมาได้จึงเอ่ยทักขึ้นว่า
“ฉันเข้าใจว่าวันนี้ พวกเราจะมาคุยกันเรื่องอนาคตของหมู่บ้านนะ ไหนไหนก็มารวมตัวกันแล้ว กลับมาเข้าเรื่องเถอะว่าเราจะแก้ปัญหาปากท้องและความเหงาของหมู่บ้านเราอย่างไรดี”

ชาวบ้านจึงเริ่มกลับมาปรึกษาหารือกันต่อ ว่าอะไรที่หมู่บ้านอื่นที่มีนักท่องเที่ยวเยอะเขามี แล้วอะไรที่หมู่บ้านดงมะหวดของพวกเขานั้นไม่มี

สักพักก็มีเสียงใครสักคนเสนอขึ้นมาว่า
“อัตลักษณ์ท้องถิ่น! สมัยนี้ที่ไหนที่ไหนก็ต้องมีอัตลักษณ์ เพื่อให้คนจำได้ และอยากไปเที่ยว ส่วนอัตลักษณ์ของบ้านเราคืออะไรข้ายังไม่รู้เลย พวกเราเริ่มจากการช่วยกันหาอัตลักษณ์ของบ้านดงมะหวดกันดีไหม”

จากนั้นก็มีเสียงคนเสริมขึ้นมาว่า
“ถ้าว่ากันเรื่องอัตลักษณ์ ก็ในเมื่อบ้านเราชื่อบ้านดงมะหวด พวกเรามาช่วยกันปลูกมะหวดให้เยอะๆเหมือนในตำนานหมู่บ้านดีไหม เพื่อเป็นอัตลักษณ์สมชื่อบ้านดงมะหวดของพวกเรา”

“เห็นด้วย เห็นด้วย”

คนในที่ประชุมต่างตื่นเต้นยินดี ที่บ้านดงมะหวดจะได้มีอัตลักษณ์ของหมู่บ้านบ้างเสียที

ชาวบ้านต่างก็เห็นด้วยว่าการมีอัตลักษณ์ของชุมชนน่าจะมีส่วนช่วยให้ชุมชนน่าสนใจและมีคนอยากเดินทางเข้ามาท่องเที่ยวมากขึ้น จึงเริ่มคุยกันต่อว่าจะหามะหวดจากที่ไหนมาปลูกดี, จะปลูกบริเวณไหนดี, ต้องลงทุนกันเท่าไหร่, ใช้เวลาเท่าไหร่, ต้องมีปริมาณมะหวดมากแค่ไหน, ฯลฯ ถึงจะสมเป็นอัตลักษณ์ของหมู่บ้านดงมะหวด